Kripto para dünyasında yer alan her bir kullanıcı , IEO , IDO , ICO gibi kavramları görmüştür . Bu yazımızda , Kriptonun halka arz edilmesini kapsayan bu kavramları ele alacağız . Peki tam olarak , IEO , IDO , ICO Nedir ?
IEO Nedir ?
IEO , İngilizce kelimelerden oluşan , Initial Exchange Offering kelimelerinin kısaltmış halidir . Initial Exchange Offering Türkçe karşılığı ise İlk Borsa Arzı’dır . Cümlenin kelime yapısında da anlayacağınız üzere IEO , Binance gibi borsalarda yeni bir projeye fon toplamak için oluşturulan borsada yer alan ön satışlardır . Fakat burada bilmeniz gereken önemli bir nokta var , IEO ‘lar daha önce bir miktar fon topladıktan sonra , IEO ‘lar borsalar da gerçekleştirilir . Burada başlangıçta toplanan fonun projenin borsalarda halka arz edilebilmesi için gereken , reklam , tanıtım , etkinlik gibi aksiyonlarda kullanılması içindir . Bu yüzden IEO’lar ICO’lardan farklıdır .
- IEO , Binance gibi borsalarda gerçekleşmektedir .
- IEO , kripto varlıkların henüz piyasaya sunulmadan alınmasına olanak sağlar .
- Bir borsasının IEO’suna katılmak için KYC doğrulaması tamamlanmış olması gerekir .
- IEO’lar ciddi bir girişimdir . Bu yüzden Binance gibi popüler borsalar tarafından düzenlenen IEO’lar incelenebilir .
- IEO’lar projelerine yatırım toplayabilmek , borsaların desteği ile gerçekleşmektedir .
Her IEO ön satış kar getireceği düşüncesi yanlıştır . Bir varlıa piyasaya çıkmadan yatırım yapmak karlı olabilir diye genel bir durum yoktur . Herhangi bir IEO ‘ya yatırım yapmadan önce detaylı araştırılması gerekir .
IDO Nedir ?
IDO , İngilizce kelimelerden oluşan Initial DEX Offering kelimelerinin kısaltılmış halidir . Türkçe karşılığıysa İlk DEX Arzı ‘dır . IDO kavramını anlayabilmek için öncelikle DEX ‘in ne olduğu hakkında bilgi sahibi olmak gerekir . DEX ; Decentralized Exchange kelimelerinden meydana gelen , merkeziyetsiz borsa anlamı taşımaktadır . Kripto para birimi alıcılarını ve satıcılarını birbirine bağlayan eşler arası (peer to peer) bir pazar yeridir . Örneğin , Uniswap , Pancakeswap DEX olarak nitelendirilir .
IDO’larda , bir Merkeziyetsiz Borsada (DEX) düzenlenen bir kripto token arzıdır. IDO’lar, projelerin tokenlerini dağıtabilmesi için ucuz ve basit bir yol sunmaktadır . Fakat günümüzde eski popülerliği mevcut değildir . IDO’da kullanıcılar, token yaratma etkinliği sırasında yeni tokenlerden alabilmek için fonlarını borsada kilitler. Toplanan fonların bir kısmı, daha sonra projeye iade edilmeden önce yeni tokenle birlikte bir LP’ye (Likidite havuzları) eklenir.
- IDO’lar DEX borsalarda gerçekleşmektedir .
- IDO’lar yüksek risk içerebilir . Bir projeye yatırım önce detaylı araştırılması gerekir .
- IDO’ya katılmak için Metamask gibi cüzdanlarda katılım göstermek için kripto para bulundurmak gerekir .
- IDO’da , proje sabit bir fiyattan tokenleri sunar ve kullanıcılar da bu tokenler karşılığında fonları kilitler.
ICO Nedir ?
Evet kripto para piyasasında en çok duyduğunuzdan terimlerden birinin ICO olduğuna eminim . Bilenler için heyecan verici olduğunun farkındayım . Fakat ICO ‘lar hakkında detaylı bir bilgi sahibi olmakta fayda var . ICO , İngilizce kelimeler olan Initial Coin Offering meydana gelmektedir . Türkçe karşılığıysa , İlk Coin Arzıdır . ICO projelerin kripto dünyasında yer almak için don topladıkları dönemdir . Bu satış formatında , proje sahibi erken yatırımcılara belirli bir tutar karşılığında token satışı gerçekleştirir . Burada ekip daha önceden proje hakkında detaylı bilgi verir . İlerleyen dönemlerde yer alan listelemeler , etkinlikler , token dağıtımları gibi .
Örnek vermek gerekirse Avalanche projesini geliştirebilmek ve kripto dünyasında yer almak için 0,50 Dolar seviyesinde Bir AVAX ICO’su başlatmıştı . Erken yatırımcılar adet başına bu fiyat üzerinden AVAX sahibi olabildiler . Avax makale tarihiyle , 60 Dolar fiyat seviyesinde işlem görmektedir .
ICO ile IEO arasında ne fark var dediğinizi duyar gibiyim . ICO ‘lar fon toplama işlemi tamamen proje ekibi tarafından yürütülür . IEO ‘da ise bu işlem anlaşmalı borsa tarafından yürütülür .
- ICO ‘lar proje yöneticileri tarafından gerçekleştirilmektedir .
- ICO’lar belirli bir süre önce duyurulur ve planlama , yol haritası hakkında bilgi verilir .
- ICO’larda satılacak token miktarı , dağıtım , kilitleme gibi unsurlar belirtilir .
- Çoğu kişi bir ICO düzenleyebilir . Buda burada amacın projeyi geliştirmek yerine para toplama kötü niyetini kullanabilecekleri anlamına gelir .
Sonuç olarak , her ön satışın kar getireceği diye genel bir kural yoktur . Öncelikle bilmeniz gereken en önemli unsur günümüzde binlerce kötü niyetli kişiler , ICO adı altında milyonlarca Dolar para toplayıp ortadan kayboluyorlar . Bir projeye yatırım yapmadan önce aşağıdaki unsurlara dikkat ediniz ;
- Güvenilir bir borsada mı işlem gerçekleştiriliyor ?
- Projenin takımı şeffaf mı ?
- Token blok zincirde yer alıyor mu ?
- Yol haritası , ortaklık , tokenomics , proje detayı mevcut mu ?
- Proje için kullanılan sitenin domain süresi , whois bilgileri açık ve şeffaf mı ?
[table id=45 /]
[table id=46 /]
